Synfyrfyrdodau Nain
gan Rebecca Redmile

Y traethawd buddugol yn nghystadleuaeth Gadair Cymdeithas Madog, Cwrs Cymraeg yr Afon Fawr, Rio Grande, 2005

Nol I Dudalen Cartref Cystadleuaeth Y Gadair

Back To The Chair Competition Home Page

  Wrth eistedd yn effro ar dy bwys di'n breuddwydio, ti, faban, gu-wyres anwylaf dy nain, na pheidiaf bendroni pa olwg y bydd ar y byd i'th genhedlaeth i gario ymlaen? Na welai'th ddychymyg ond gwlad ein gwasgariad, y tirlun di-staen fel addewid ein Duw, y gwenith i'w fedi a'r nefoedd dibendraw a geidw'n calonnau'n ddiolchgar am fyw. Trwy ffenestr y caban, 'deiladwyd, fy maban, gan lafur a chwys ael 'r ymfudwyr i gyd, gweledig mae glannau gwyrdd 'r afon a'n cludai, a'n noddi, cymuned o ledled y byd. Mae'r lleuad yn t'wynnu a golau'n melynu symudliw ar ddyfroedd Ohio draw 'cw, yn llif ddiarwybod drwy feysydd i'w tyddio a gwneuthur Sir Gallia'n doreithiog a gwiw. Fe red ei nant arian drwy'r t'wyllwch ac weithian, fe aeth heibio hen fferm John Tomos fan 'na, Cyffesaf, fy Lisa, fy ngobaith ydyw i ti briodi yn d'amser, yn ffawd wrth ei fab. Yr eiddo i'n diwydiant ni ffynnant yr ardal, mae ynte'n gyfrifol am lwyddiant y lle, Mae'r ffermwyr a gweithiwyr o Gymru yn cael eu hadnabod yn weithwyr caletaf y dre'. Ond gwaed yr hen wlad sydd yn llenwi'n gwythiennau, a cherddi'r hen wlad a dyrr dant yn ein bron, i ti y cyfrifir a phlant dy genhedlaeth, i gadw'n ddilychwin 'r etifeddiaeth hon. Buaswn i'n adrodd tra cysgi heb warth am gychwyn cuddiedig y Cymry di-dir, gan bwyll ymgartrefu, a mwythder gwydd dofi, y wlad hon odidog drwy dymhorau hir. Dw i'n cofio ers talwm pan laniodd ein cychod ar hyd yr Ohio mewn gwynt oer a glaw, Braf iawn oedd i'n gweled ni hebddynt hwy drannoeth, a chefngwlad go debyg i Bowys gerllaw. Fy mreuddwyd, 'ngholomen, i ti yn arbennig, mai merched deallus gall lwyddo yn fawr, Ti'n ddel a reit glyfar i fynd yn go bell, wel, falle i'r coleg, mewn gwlad newydd nawr. Mi gei di dy fagu, delfrydau i'th ddysgu gwynfydau a erys i'r rhai galon bur, mae Nebo a Thyn Rhos yn sefyll fel lampau i dywys dy draed di rhag maglau o ddur. O, cadwed ti'n ddibaid ym mynwes cyd-frodyr, yn saff rhag peryglon rhyfelwyr rhyfedd, a llyfner dy ffordd drwy'r anialdir presennol, a'th lanio'n fuddugol yn harbwr ein hedd.

Draig Cymdeithas Madog

© Cymdeithas Madog
21 Mai / May 2006

Problems or comments?
Contact the webmaster

 

Barddoniaeth/Poetry